BART MESOTTEN

19 MAART 1923 – 23 NOVEMBER 2012

De oude pater
vreest dat hij na zijn dood
nog vreemd zal opkijken.   

uit Reliqua = vertaling die Bart maakte van een mooie Indische bijbel, het Ramayana, publicatie voorjaar 2012

Op 19 maart 2023 zou Bart Mesotten honderd zijn!

Wie hem gekend heeft, weet dat hij als pionier haiku bekend gemaakt heeft in Vlaanderen en Nederland. Met respect willen we daarom zijn ‘verjaardag’ herinneren.

Uit het lentenummer van Vuursteen 2013, precies tien jaar geleden, hebben we reacties gesprokkeld:

Willy Vande Walle schreef, na het overlijden van Bart op 23 november 2012, een respectvol en dankbaar IM waarin hij Bart looft om zijn veelzijdigheid:

hij was dichter, vertaler, tekstschrijver, journalist, etymoloog-lexicograaf en priester -predikant. Bovenal wordt hij beschouwd als de vader van de Vlaamse haiku. Hem komt de eer toe deze beknopte versvorm van Japanse origine bij een breed publiek in Vlaanderen bekend te hebben gemaakt.

Is een herinnering iets wat wij hebben of iets wat we kwijt zijn? vraagt Willy.

Karel Hellemans vertelt in datzelfde nummer dat Bart in 1976 een column schreef voor Knack met de titel: Het haikoe schiet wortel.

Hierop volgden enthousiaste reacties van Herwig Verleyen, Gaby Vandenberghe, Bert Willems , Clara Haesaert en van Karel zelf. Omdat ze hun kennis met velen wilden delen ontstond een tijdschriftje: Mededelingen van het Haikoe-centrum Vlaanderen, dat tweemaandelijks gratis verzonden werd aan meer dan 500 belangstellenden, gesponsord door Bart.

In 1980 groeide hieruit het Vlaams-Nederlands tijdschrift Vuursteen.

Ook Karel zegt dat hij, bij het sterven van Bart, samen met vele Vlaamse haikudichters een mentor en vriend verliest en Clara noemt hem een zielsverwant.

Tijdens een gesprek met Ferre Denis over de weergave van datgene wat de haikudichter heeft waargenomen zei Bart het volgende: “Het is niet van belang dat je de juiste bloem beschrijft maar dat de naam van de bloem de tekst beter, mooier maakt.”

Levenslang bleef Bart bestuurslid van Haiku-centrum Vlaanderen.

Tijdens zijn leven werd haikoe, na lang overleg, toch haiku!

Uit ‘Een verre vogel , Tweede haikoe-boek

Op elk lapje grond
een paar zwijgende mensen
die traag hun werk doen.

In de harde muur
vond de roos geen wortelgrond –
ze klom erover.

Het oude klooster
herbergt nu een tekenschool –
met naaktmodellen.

Ze aarzelen nog,
de eerste tulpen – lonkend
naar ochtendwarmte.

Zomerse meisjes:
hun blote navel diepbruin
tussen trui en broek.

Voetje voor voetje
naar de luchthavenbalie
koffers bijschuiven.

Tussen de heuvels
drijven de lage wolken –
grijs en aarzelend.

Met de ogen dicht
weten dat er een wolkje
voorbij de zon schuift.

Van de jonge maan
is de sikkel gekanteld
tot een schommeltje.

Een kreupele man
heeft mij de weg gewezen
met zijn rechterkruk.

Update op 16.03.2023 van de rubrieken Lievelingshaiku’s en Wedstrijden!

Deze maand zetten we het haikugebeuren in Kroatië in het licht, een land met een bloeiende haikugemeenschap, creatieve auteurs en heel wat activiteiten. Je leest er ook over een link tussen Bart Mesotten en Kroatië. Je vindt dit alles op de website in het blokje “land van de maand.”

In Japan viert men op 22 februari Nationale Kattendag. Waarom op die dag? In het Japans klinkt die datum min of meer als de woorden “nyan nyan nyan”, wat zoveel is als “miauw miauw miauw.” Op sociale media vind je die dag nog meer dan op andere dagen foto’s van katten en selfies met katten. Je vindt hieronder enkele “kattenhaiku’s”. Er zijn er natuurlijk veel meer. Stuur maar door naar barbe@telenet.be en we plaatsen ze erbij. Aan iedereen een fijne Kattendag 2023 gewenst!

De warme lucht beeft –

zoals de kat in haar slaap

aan het praten is!

Issa

Een jong katje drukt

met zijn pootjes uit alle macht

op het gevallen blad!

Issa

De slapende kat wordt wakker,

geeuwt uitbundig

en weg is hij, achter de vrouwtjes aan!

Issa

Hoe vreselijk,

ze braken een stenen muur.

Katten in liefde.

Shiki

Een zwerfkat

slaapt op het dak

in de lenteregen.

Taigi

Kattenliefde –

zo vlug vergeten als de rijst

aan hun snorharen.

Taigi

Een zwerfkat loopt weg

onder de dakrand –

de wintermaan.

Joso



Nooit in hun moestuin,

maar altijd in de onze:

de poes van hiernaast.

Jean-Marie Werrebrouck

het kattenluikje

zo en nu dan klappert het

alsof ze er nog is

Truus de Fonkert

Het poesje is weg.

Nu komt door het kattenluik

slechts de winterwind.

Willy Cuvelier

Gevallen herfstblad –

het jonge katje

speelt er muis mee.

Willy Cuvelier

Op de vensterbank

In de warme zonnestraal

De rosse kater

Marina Devos

Zoekend en turend

Beweegt tussen de struiken

De zwarte kater

Marina Devos

Poes op vensterbank

Gluurt met één oog naar spin

Op het raamkozijn

Marina Devos

Zachtjes een tikje. 

Achter het venster,

geluidloos “miauw”. 

Sarah Kalokerinos

Voor het lijsternest,

een plukje poezenwarmte.

Als ze eens wist…

Sarah Kalokerinos

In deze rubriek stellen we kort het haikugebeuren in een land of regio voor, geïllustreerd met enkele haiku’s. Het is niet de bedoeling om een top tien van haikuschrijvers of haiku’s per land of regio voor te stellen, alleen de rijkdom van de haikuwereld van het land te illustreren. Onderaan het artikel vind je verwijzingen naar interessante achtergrondinformatie. Tot eind februari richten we de schijnwerpers op Canada.