HET LAND VAN DE MAAND: SPANJE

In 1914 werd een eerste Japanse haiku naar het Spaans vertaald. De vertaler was de Mexicaanse dichter José Juan Tablada. Hij had het genre bij een reis in Japan leren kennen. Enkele jaren later zou de Spaanse dichter Antonio Machada de eerste originele haiku in het Spaans schrijven.

Junto al agua negra

olor de mar y jazmines

Noche malagueña.


Bij het zwarte water

de geur van de zee en jasmijn

Nacht in Malaga


Gedurende de Spaanse burgeroorlog en het regime van Franco lag het haikugebeuren zo goed als stil. Nadien zagen enkele initiatieven het licht, maar de echte start kwam er pas vanaf 2000. Er zijn vandaag in Spanje verschillende haikuverenigingen met tal van activiteiten. Er zijn websites, wedstrijden, lezingen, vormingen en haikugroepen. De website ‘El rincon del haiku’ is zowat het centrale platform voor iedereen in de wereld die met Spaanstalige haiku bezig is.


MERKWAARDIG

Voor zover we weten is er maar één nobelprijswinnaar literatuur die ook haiku’s geschreven heeft, de Andalusische dichter Juan Ramon Jiménez (1881-1958). Hij had een voorliefde voor een impressionistische aanpak met schilderachtige beelden en apprecieerde bondigheid.

Está el árbol en flor

— y la noche le quita, cada día

la mitad de las flores.


De bloeiende boom –

en de nacht verwijdert, elke dag

de helft van de bloesems.


ENKELE HAIKU’S VAN SPAANSE AUTEURS (met dank aan Klaus-Dieter Wirth, vertaling Marian Poyck)


la niebla oculta

la senda a la montaña

silencio frio


de nevel verbergt

het voetpad naar de berg

koude stilte


Angel Aguilar


Hace la lumbre

con la última leña

que cortó su padre


Hij maakt vuur

met het laatste brandhout

dat zijn vader hakte


Manuel Diaz Orzas


piedrecillas

cada una de ellas

tiene su ombra


steentjes

allemaal hebben ze

een eigen schaduw


Frutos Soriano


Lleno de sol

se inclina el eucalipto

sobre su sombra


Vol van zon

buigt de eucalyptus zich

over haar schaduw


Susana


Con el ocaso

las sombras de los chopos

cruzan el río


zonsondergang

de populierenschaduwen

steken de rivier over


Enrique Linares


Con las cenizas

los pétalos se alejan

sobre las olas.


Met de as

drijven ook de bloembladeren weg

op de golven.


Patricia Marrades


Brisa de abril

meciendo al mismo tiempo

junco y libélula


Briesje in april

zij wiegen gelijktijdig

de lisdodde en de libel


Maramín



HET LAND VAN DE MAAND: DUITSLAND

In deze rubriek stellen we kort het haikugebeuren in een land of regio voor, geïllustreerd met enkele haiku’s. Het is niet de bedoeling om een top tien van haikuschrijvers of haiku’s per land of regio voor te stellen, alleen de rijkdom van de haikuwereld van het land te illustreren. Onderaan het artikel vind je verwijzingen naar interessante achtergrondinformatie.

De Duitse haikuvereniging heeft als naam “Der Deutschen Haiku-Gesellschaft” en werd in 1988 opgericht. Volgens de website is haar missie de haiku te onderzoeken en het lyrische karakter ervan vanuit de traditie van Japan over te dragen naar de culturele wereld in het Westen, meer in het bijzonder de Duitstalige wereld. Daarbij moet de haiku in de Duitstalige poëzie worden ingeburgerd en als zelfstandige dichtvorm worden gecultiveerd. De vereniging geeft vier keer per jaar het tijdschrift Sommergras uit. Regelmatig zijn er lezingen en voordrachten. De vereniging wil het venster op de wereld openhouden en investeert dus veel in contacten met buitenlandse haikuverenigingen en haikuschrijvers.

MERKWAARDIG

Rainer Maria Rilke is een van de grootste dichters in de Duitse taal. Hij ontdekte op een bepaald moment de haiku’s en schreef aan een kennis: ‘Kent u de kleine Japanse (drieregelige) strofe genaamd Hai-Kais? (sic). La Nouvelle Revue Française heeft zojuist transcripties gepubliceerd van deze dichtvorm, die onbeschrijflijk volwassen en puur is in haar kleinheid …’. Rilke heeft zelf enkele haiku’s geschreven. Een voorbeeld:

een kerkhof
en herfstvuurvliegjes
twee of drie

ENKELE HAIKU’S VAN DUITSE AUTEURS

Perlenvorhang
das Rascheln
von gefiltertem Licht

Kralengordijn
het geritsel
van gefilterd licht

Klaus-Dieter Wirth

am grab der mutter
singe ich ein wiegenlied
mit ihrer stimme

aan het graf van mijn moeder
zing ik een wiegeliedje
met haar stem

Beate Fischer

alter Friedhof
der Palmzweig im Stein
wird grün

oud kerkhof
het palmtakje in de steen
wordt groen

Ruth Karoline Mieger

Wetterleuchten –
im alten Stahlwerk
rostige Stille

weerlicht –
in de oude staalfabriek
roestige stilte

Gerd Börner

Morgennebel –
der Bogenschütze spannt
die Stille

ochtendnevel –
de boogschutter
spant de stilte

Ramona Linke

Beim Ärtzekongress
mitten im Vortrag meldet sich
ein Magen

Op het artsencongres
midden in de voordracht meldt zich
een maag

Hannah Wilhelm

Ultraschallbild
mein pochendes herz
hier und dort

Echografie
mijn kloppende hart
hier en daar

René Possel

Kinderklinik –
die gelben Malstifte
aufgebraucht

Kinderziekenhuis –
de gele stiften
helemaal op

Claudia Brefeld

auf dem Weg zu dir
das Zittern
der Brücke

op weg naar jou
het trillen
van de brug

Gerda Förster

Museumsselfie
Porträts zweier Mädchen
mit Perlenohrring

Museumselfie
portret van twee meisjes
met de parel

Birgit Lockheimer

Verlassener Leuchtturm.
Hinter den Scheiben
der salzige Mond

Verlaten vuurtoren.
Achter de ruiten
de zoute maan

Wolfgang Beutke

Besuchszeit
zwischen den Lippen
Sicherheitsglas

Bezoekuur
tussen de lippen
zekerheidsglas

Gerd Börner

Der Fischer
zieht und zieht – im Netz
nur der Mond

de visser
trekt en trekt – in het net
alleen de maan

Gitta Hofrichter

Gefunden –
auf alten Fotos
ihr Lächeln

Gevonden
op oude foto’s
haar glimlach

Ilse Jacobson

Im Haus der Eltern –
die Treppe knarrt immer noch
an gleicher Stelle

Het ouderlijk huis –
de trap kraakt nog altijd
op dezelfde plaats

Martina Sylvia Khamphasith

Winterabend
Mit kleinen Stichen erscheint
Das Lächeln der Puppe

Winteravond
met kleine steekjes verschijnt
de glimlach van de pop

Ingrid Kunschke

Voor meer informatie

http://www.chrysanthemum-haiku.net/en/index.html

https://www.thehaikufoundation.org/omeka/items/show/1ult397

HET LAND VAN DE MAAND: KROATIË

In deze rubriek stellen we kort het haikugebeuren in een land of regio voor, geïllustreerd met enkele haiku’s. Het is niet de bedoeling om een top tien van haikuschrijvers of haiku’s per land of regio voor te stellen, alleen de rijkdom van de haikuwereld van het land te illustreren. Onderaan het artikel vind je verwijzingen naar interessante achtergrondinformatie.

Kroatië heeft al jaren een zeer actieve en dynamische haikugemeenschap. Er zijn tal van auteurs, publicaties, tijdschriften en wedstrijden. Verschillende auteurs werden opgenomen in internationale anthologieën. Er is speciale aandacht voor kinderen, onder meer door het organiseren van wedstrijden voor kinderen.

De meest bekende auteur is Vladimir Devidé (1925-2010), een wiskundige en japanoloog die zich gedurende decennia heel sterk inzette voor de promotie van de Japanse cultuur en haiku.

MERKWAARDIG

Bart Mesotten publiceerde in 1993 “Duizend Kolibries”, een anthologie met haiku’s uit 33 landen, gespreid over 33 hoofdstukken. Als enig land kreeg Kroatië een tweede hoofdstuk, “Oorlog in Kroatië”, met onder meer deze haiku van Vladimir Devidé

een plasje bloed –

gedood in een luchtaanval

een klein meisje en haar pop

Een van de meest bekende haiku’s van deze auteur is dit gedicht:

in elk oog

van het kind – twee ogen

van een puppy

HIERONDER VIND JE HAIKU’S VAN ANDERE KROATISCHE AUTEURS:

In de duisternis

van een fabriekshal

sterft een lentebloem.

Marijan Čekolj

Een druppel water

tussen cactusdoornen

Een regenboog …

Mirko Varga

De Donau druipt

van de tas van de huisvrouw.

De karperstaart.

René Matoušek

lage vlucht van een vogel

een gezwollen stroom draagt

een leeg nest

Duško Matas

een ooievaar –

de hele dag wens ik

een kleinkind

Nada Jačmenica

Sterren

boven het dorp. Enkele

in een nabijgelegen plas.

Altijd in

voor verre reizen

mijn hometrainer.

Ivan I. Ivančan

De eendensporen

verdwijnen van de modder

het heldere meer in.

Zlatko Skotak

De vlinder is weg.

Ik zie hem nog in de blik

Van het kind.

Zvonko Petrovic.

Herfstwind

Het laatste droge blad ging

De vogel achterna

Boris Vrga

HET LAND VAN DE MAAND : CANADA

In Canada zijn al vele jaren heel wat haikuschrijvers actief. Het gaat om zowel Engelstalige als Franstalige auteurs. De belangrijkste organisatie is “Haiku Canada”, gesticht in 1977. De vereniging heeft een tweetalige website met zeer veel informatie, heeft een eigen twitteraccount en publiceert twee keer per jaar het tijdschrift “Haiku Canada Review.” Jaarlijks zijn er haikuwedstrijden en zien tal van publicaties het licht.

MERKWAARDIG

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden alle inwoners van Japanse afkomst, ook degenen met Canadese nationaliteit, geïnterneerd in kampen. Daar werden ook haiku’s geschreven. In haar dagboek schreef kampbewoonster Kaoru Ikeda op 5 maart 1941 :  “Clear and sunny. Today is the day of sekku, Girls’ Day. A while ago I decided to make dolls for my grandchildren, to celebrate sekku. I used rags and anything else I could find. Here is my haiku I attached to a doll.” (sekku of hatsusekku is het eerste belangrijke feest dat men organiseert ter gelegenheid van de geboorte van een kind).

Hatsu-sekku
een stralende boreling
perzikbloesem

Op haar 68ste verjaardag schreef Kaoru, terugkijkend op haar leven:  “I’m grateful that I’m not sick and therefore a burden on everybody.”

chrysanten schikkend
in stilte
deze dag vieren

ENKELE ANDERE HAIKU’S UIT CANADA

soleil de printemps
elle tourne vers la lumière
son regard aveugle

lentezon
ze wendt zich naar het licht
met haar blinde blik

Monika Thomas-Petit


froid matin
même l’ombre de mon ombre
ne veut pas sortir

koude morgen
zelfs de schaduw van mijn schaduw
wil niet naar buiten


Angèle Lux


La fin

En un dernier adieu
les feuilles et les vignes
s’enlacent tendrement.

Het einde

het laatste afscheid
bladeren en wijnstokken
omarmen elkaar teder


Quelle sera la couleur de la chambre
où nous ferons l’amour
pour la première fois?


Wat zal de kleur van de kamer zijn
waar we de liefde zullen bedrijven
voor de eerste keer?


Jocelyne-Villeneuve


angler’s guide –
all the fish
we didn’t catch


hengelsportgids –
al die vissen
die wij nooit vingen

Grant Savage



Riverside walk:
how articulate water is
without words

Wandeling langs de rivier:
hoe spraakzaam het water is
zonder woorden

Gerald St.Maur


le banc du parc
assez grand pour trois amis
ou deux inconnus


de parkbank
groot genoeg voor drie vrienden
of twee vreemden


Luce Pelletier

rising from
the apple crate
autumn

opstijgend
uit de appelkist
herfst


Tom Drescher


walking
like an old man
my shadow


lopend
als een oude man
mijn schaduw

Peter Brady


moonlit cliffs
a loon answers
its echo

kliffen in het maanlicht
een fuut beantwoordt
zijn echo

Grant Savage


snowflake –
a child
lost in the crowd

sneeuwvlok
een kind verdwenen
in de menigte


kjmunro


in moon light
a brown pine needle
spinning above the ferns


in het maanlicht
een bruine dennennaald
tollend boven de varens


Marshall Hryciuk


VOOR MEER INFORMATIE

www.haikucanada.org

Twitter: @HaikuCanada

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s